Bina Güçlendirme İşlemleri ve Teknikleri
Bina güçlendirme sırasında yapılan onlarca işlem ve teknik karşımıza çıkar. Depreme dayanıklı olmayan yapılarda veya daha fazla güçlü olması istenen yapılarda güçlendirme işlemi tercih edilir. Yapıların güçlendirilmesi sadece zayıflık ile alakalı değildir. Sağlam olan ve dayanıklı görülen binalarda da bina güçlendirme yapılarak depremden korunmak mümkün olacaktır. Fakat öncelikle analiz yapılarak gerekli tespitlerin yapılması elzemdir. Alınan numuneler sayesinde binanın ne gibi sorunlarının olduğunun önceden analiz edilmesi gerekir. Aynı zamanda zemin etüdü yapılarak süreç hakkında gerekli görülen tüm ayrıntılara karar verilir. Aşırı negatif durumlarda binanın tamamen yıkılmasına dahi karar verilebilirken belli eksikliklerin görülmesi halinde bina güçlendirme işlemleri çok daha mantıklı olacaktır. İnşaat sektörü içerisinde bina güçlendirme teknikleri denince akla birçok seçenek gelir. Bu seçeneklerin bazıları şunlardır;
- Mevcut olarak bulunan malzemelerin kapasitelerinin arttırılması (Mantolama)
Bu işlem sırasında mantolama yapılarak binanın çeşitli elemanları daha güçlü hale getirilir. Ayrıca çeşitli gömlek ismi verilen inşaat ürünleri sayesinde daha dayanıklı ve yüksek sağlamlık katmak mümkündür. Binada yer alan bazı bölgelerin giydirilerek kuvvetli hale getirilme işlemidir. Özellikle kaliteli malzeme kullanımı ile süreç oldukça başarılı şekilde sonuçlanır.
- Takviye perdeler ile güçlendirme
Binalarda ve çeşitli yapılarda perde veya betonarme oluşumlarına rastlanır. Zamanla çeşitli yıpranmalar veya az kullanımlar görülebilir. Çelik ve güçlü perde takviyeleri ile depreme dayanıklılık kolay şekilde sağlanacaktır.
- Redye temel eklenmesiyle güçlendirme
Redye temel deprem ihtimalinin yüksek olduğu alanlarda yaygın şekilde kullanılmaktadır. Doldurma zeminlerde de yaygın şekilde kullanılan redye temel oldukça başarılı sonuçlar doğurur. Aynı şekilde gerilmenin veya sıkışıklığının fazla olduğu zeminlerde de tercih edilmektedir. Redye temel eklenmesiyle bina çok daha güçlü hale gelerek depreme dayanıklı olacaktır.
- Korozyon tamiri ve tadilatı
Korozyon kavramı çeşitli metallerin zamanla deforme olarak paslanma, yıpranma, çatlama, işlevini kaybetme gibi durumlar yaşaması ile karşımıza çıkar. Binada yüksek miktarda demir ve çeşitli metallerin olması nedeniyle yıllar boyunca iklim şartları gibi değişik faktörlerden yıpranırlar. Bu nedenle korozyon tadilatı sayesinde süreç başarılı şekilde tamamlanır ve bina daha güçlü hale getirilir.
- Ankraj ile güçlendirme
Ankraj işlemi zeminde güçlendirme yapmak için kullanılır. Literatürde sabitleme olarakta kullanılan kavram inşaat sektöründe ve bina güçlendirme de oldukça önemlidir. İnşaat sektörü harici alanlarda da kullanılan kavramlardan biridir.
- Yığma Yapılar ile güçlendirme takviyesi
Yığma yapı kavramı günümüzde sıkça duydugumuz kavramların başında gelir. Normalde yeni binalarda iskelet sistemleri ve birçok malzeme kullanılır. Ancak eski tip binalarda çeşitli kayalar, taşlar veya tuğlalar harç ile birleştirilerek iskelet sistemsiz şekilde ortaya koyulur. Uzmanlara göre yığma yapılar depremde daha riskli görülür. Ağır olmaları ve iskeletsiz sistem belli riskler barındırır. Bu nedenle yığma yapılara çeşitli takviyeler yapılarak binanın depreme dayanıklı olması sağlanır.
- Karbon fiberler ile güçlendirme
Karbon fiberler isminden anlaşılacağı üzere karbon yapıya sahip malzemelerdir. Karbon elyaf veya fiber gibi ürünler binanın kolonlarına sarılarak güçlendirme yapılması mümkündür. Bu sayede depreme karşı oldukça güçlü ve dayanıklı olması mümkündür. Ancak karbon fiber uygulaması her binaya uygunluk göstermeyebilir. Bu nedenle önden tespitinin yapılması çok daha doğru olacaktır.
- Kolonların güçlendirilmesi
Kolonlar binaları ayakta tutan en önemli bölgelerdir. Binanın iskelet sistemi, omurgası ve ayakları gibi düşünmek pekte yanlış olmaz. Depreme dayanıklılık için kolonların güçlendirilmesi oldukça önemlidir. Peki kolon nasıl güçlendirilir? Kolonlar dışarısında çeşitli eklemeler yapılarak kalın ve güçlü hale getirilir. Uygunluk var ise karbon elyaf, karbon fiber gibi malzemeler kullanılabilir. Ancak en fazla tercih edilen yöntemlerin başında demir iskelet sistemleri gelmektedir. Kolonun dışına sarılan demir iskeletler sayesinde bina çok daha güçlü ve dayanıklı hale gelmektedir.